Lipidogram (Panel lipidowy)
Lipidogram, czyli panel lipidowy, to badanie krwi, które pozwala ocenić poziomy różnych typów tłuszczów (lipidów) w organizmie. Jest to niezbędne narzędzie diagnostyczne używane do oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym miażdżycy i choroby wieńcowej. Badanie lipidogramu mierzy poziomy cholesterolu całkowitego, lipoprotein o niskiej gęstości (LDL, tzw. "zły cholesterol"), lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL, tzw. "dobry cholesterol"), trójglicerydów (TG) oraz cholesterolu nie-HDL, który obejmuje wszystkie lipoproteiny mające zdolność do odkładania się w ścianach naczyń, oprócz HDL.
Kiedy wykonuje się badanie lipidogramu?
Badanie lipidogramu zalecane jest osobom, które mają czynniki ryzyka chorób serca, takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość, lub historię rodzinną chorób sercowo-naczyniowych. Badanie jest również zalecane osobom palącym papierosy oraz tym, które prowadzą siedzący tryb życia. Lekarz może także zalecić lipidogram w ramach rutynowej kontroli zdrowia. Wyniki tego badania pomagają w ustaleniu konieczności wprowadzenia zmian w diecie, stylu życia lub rozpoczęcia leczenia medycznego.
Jak się przygotować do badania?
Przed wykonaniem lipidogramu zazwyczaj zaleca się 12-godzinny post, co oznacza powstrzymywanie się od jedzenia i picia wszystkiego poza wodą. Zawsze należy też poinformować lekarza o wszystkich zażywanych lekach, ponieważ niektóre mogą wpływać na poziomy lipidów w organizmie.
Jakie są normy lipidogramu?
Poziomy lipidów, które są uważane za zdrowe, mogą różnić się w zależności od wieku, płci oraz innych czynników indywidualnych. Ogólnie, u dorosłych zdrowy poziom cholesterolu całkowitego powinien być mniejszy niż 200 mg/dl, LDL poniżej 100 mg/dl, HDL powyżej 40 mg/dl dla mężczyzn i 50 mg/dl dla kobiet, a poziom trójglicerydów powinien wynosić mniej niż 150 mg/dl. Cholesterol nie-HDL jest uważany za zdrowy, gdy jego poziom jest niższy niż 130 mg/dl.
Jak interpretować wyniki lipidogramu?
Interpretacja wyników lipidogramu powinna być przeprowadzona przez kwalifikowanego lekarza, który bierze pod uwagę inne czynniki ryzyka oraz indywidualną historię zdrowia pacjenta. Wysokie wartości LDL lub nie-HDL mogą wskazywać na zwiększone ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, podczas gdy niskie wartości HDL mogą także podnosić to ryzyko. W oparciu o wyniki badania, lekarz może zalecić odpowiednie leczenie czy modyfikację stylu życia.